Wybierz:

CHIAROSCURO ŚWIATŁOCIENIE NASZEGO ŻYCIA

39.00

CHIAROSCURO ŚWIATŁOCIENIE NASZEGO ŻYCIA

Józef Z. Nitecki

Rok wyd. 2013

Format 13 x 19 cm, 308 str., oprawa twarda

ISBN: 978-83-89376-89-3

39.00

OPIS

Chiaroscuro jest fikcyjną opowieścią opartą na prawdziwych przeżyciach jednego człowieka – od jego młodocianego idealizmu do emerytalnego stoicyzmu.

Ta pisana w formie pamiętnika książka jest pamiętnikiem tylko w swej części, opartej na odnalezionych kartkach starego dziennika. Wśród nich znajdujące się zapisy morskie z okresu wojennego są autentycznymi w formie i treści fragmentami dawnych notatek. Nie są jednak obiektywnym opisem rzeczywistości, lecz raczej subiektywną o niej refleksją autora.

Pozostała część opowieści składa się ze wspomnień zachowanych w pamięci autora lub jest produktem jego imaginacji. Pisana początkowo z zamiarem wydania prywatnie i w formie książki dla najbliższych, opowieść ta odtwarza prawdziwe, choć czasem pozornie przesadne, sukcesy rodziny emigranta, od jej zmagań z beznadziejnością politycznego wychodźstwa po intelektualne i materialne przezwyciężenie ironii losu. Celem opowiadania jest ukazanie przez jednego z uczestników wydarzeń minionego okresu, jego interpretacji ówczesnej rzeczywistości, pisanej z dala od kraju, w przestarzałym już codziennym języku emigranta tamtych czasów. Pierwszą wersję Chiaroscuro skończyłem pisać w dziewięćdziesiątą rocznicę swych urodzin. W obecnej postaci oddaję ją do rąk szerokiemu gronu czytelników.

Od autora

* * *

Światłocienie naszego życia – o powieści wspomnieniowej Józefa Niteckiego

Chiaroscuro. Światłocienie naszego życia Józefa Niteckiego to autobiograficzna powieść napisana w formie dziennika, stanowiąca kolaż odnalezionych po latach kartek z pisanego w młodości dziennika, notatek, artykułów publikowanych w czasopismach polonijnych, wspomnień i refleksji autora oraz literackiej fikcji. Jeżeli czytając biografię, przeżywamy o jedno życie więcej, to książkę Niteckiego należałoby określić nie jako auto-, ale multibiografię. Pozwala ona bowiem czytelnikowi poznać nie tylko życie narratora, ale także jego rodziny i przyjaciół, a w szerszej skali – pokolenia Kolumbów i rzeszy powojennych emigrantów.

Snucie opowieści swojego życia narrator zaczyna od przedstawienia pięknej, choć nieco sentymentalnej historii miłosnej swoich rodziców. Prostota, z jaką przedstawiony zostaje świat sprzed wojny oraz łatwość przeplatania się w nim ludzkich losów, stanowią z jednej strony odzwierciedlenie stanu dziecięcej naiwności bohatera, z drugiej natomiast utożsamiają – stale powracającą w toku opowieści – tęsknotę narratora za lepszą rzeczywistością, która wciąż pozostaje w sferze potencji. Czytelnik poznaje Dzidka jako rezolutnego chłopca, który wyrasta na idealistę, przekonanego o sile jednostkowego poświęcenia. Przekonanie to nakazuje młodemu bohaterowi opuścić rodzinę i oddać się walce za Ojczyznę. Mimo że doświadczenia wojenne odebrały mu złudzenia, nie zdołały złamać silnej wiary w wewnętrzną siłę człowieka, która – jak się wydaje – pomogła przetrwać mu trudne początki emigracyjnego życia i doprowadzić bohatera do realizacji jego pragnień.

Chiaroscuro to jednak nie tylko relacja o sile pojedynczego człowieka, to również opowieść o zawiłych losach ludzi miotanych przez wir wydarzeń historycznych, pełna dramatycznych rozstań i wzruszających powrotów. Bohaterowie niejednokrotnie stają przed wyborami, które każą położyć na szali relacje rodzinne i zobowiązania wobec Ojczyzny lub siebie samego. Walka między pokoleniami przedstawiona zostaje tu jako szereg trudnych decyzji, wymagających odwagi i poświęcenia – siebie lub (jak w przypadku głównego bohatera) dobrych stosunków z krewnymi. Czytelnik poznaje zarówno postawę młodzieńczego buntu wobec starszych w imię własnych ideałów, jak i zadumę osamotnionego ojca nad dysonansem między rodzicami i dziećmi, próbę zrozumienia odwiecznego tarcia na styku pokoleń. Proces międzypokoleniowego oddalania się od siebie pozwala przetrwać bohaterowi miłość, w młodości silniejsza od tradycyjnych zobowiązań wobec rodziców, później silniejsza od strachu przed stratą i śmiercią. Sposób, w jaki Nitecki przedstawił powolne odchodzenie swojej żony, przywodzi na myśl oscarową opowieść filmową – Miłość Michaela Hanekego. Fakt, że oba dzieła powstawały niezależnie od siebie, budzi w odbiorcy przekonanie o autentyczności przedstawionych emocji i przeczucie, że został dopuszczony do najbardziej intymnych chwil życia głównego bohatera. Ostatnie miesiące życia Anity, to jedyne chwile, w których Dzidek okazuje słabość. Ostatecznie przezwycięża ją jednak siła uczucia i determinację w trwaniu przy ukochanej osobie.

Wspomnienia Niteckiego można interpretować także jako relację zmagania się z własnym patriotyzmem, ciągłego weryfikowania stosunku do Ojczyzny, poświęcania się dla jej dobra i poddawania wobec niemożności zmiany stanu rzeczy. Czytelnik przechodzi drogę od podziwu dla idealistycznej postawy młodego żołnierza, przez jego rezygnację, poczucie oszukania przez historię aż do pogodzenia się z losem własnym i Ojczyzny… W toku narracji odbiorca prowadzony jest od prostego, naiwnego świata przedwojennego dzieciństwa Dzidka aż do opartej na, niejednokrotnie traumatycznych, doświadczeniach życiowych jego akceptacji świata. Akceptacji, która – co należy z całą mocą podkreślić – nie jest pozbawiona krytycznej refleksji nad otaczającą rzeczywistością.

Dr Elwira Wilczyńska – folklorystka i etnolożka

SPRAWDŹ TAKŻE INNE KSIĄŻKI Z TEJ KATEGORII

Close Menu
×

Koszyk